Бизнесте эмоционалды интеллект не үшін қажет, оны қалай пайдалану және дамыту керек
Эмоциялық интеллект (EQ) – бұл адамның өз және әңгімелесушінің эмоцияларын дұрыс тану және осы негізде басқалармен сәтті өзара байланыс құру қабілеті.
EQ тұжырымдамасы шамамен 20 жыл бұрын пайда болды, бірақ сарапшылардың пікірінше, ол кейде IQ-ға қарағанда маңыздырақ рөл атқарады. Сарапшылар өз эмоцияларын басқару және басқалардың сезімін тану қабілеті логикалық ойлау қабілетінен гөрі интеллектіні дәлірек сипаттайды деп санайды. Мысалы, Бонн университетінің ғалымдары Тассило Момм мен Герхард Бликле пайда тікелей эмоционалдық интеллектке байланысты деген қорытындыға келді: әріптестерінің сезімдері мен эмоцияларын жақсы түсінетін қызметкерлер көбірек табыс табады.
Эмоционалды тұрғыдан интеллектуалды адамдар сабырлы, шыдамды және әрдайым жақсы көңіл-күйде болады. Ал осындай жағдайды нашар дамытқан адамдар мазасызданады, басқаларды жиі сынайды және шыдамсыз болады. Егер эмоционалды интеллект жақсы дамыған болса, онда адам эмоцияларды жақсы анықтайды, эмоционалдық хабарламаларды таниды және белгілі бір жағдайларда қандай эмоциялар пайдалы екенін түсінеді.
Қазақстандық психолог Ольга Мустафина EQ – бұл өз сезіміңді басқара білу қабілеті екенін айтты. Бұл дағды ерте балалық шақтан бастау алады және маңызды адамдардан алынған негізді сақтайды.
«Негізгі сезімдер – бұл басқа сезімнен туындамайтын эмоциялар. Уақытша эмоциялар 5 минуттан 20 минутқа дейін созылуы мүмкін, егер күй белгіленген уақыттан ұзағырақ болса, бұл қабылданған эмоциялардың бұзылуын және оны бастан кешіре алмауды білдіреді. Сезімдер тұрақты және ұзаққа созылады », - деп түсіндірді сарапшы.
Туғаннан бастап өмір бойы бірге жүретін ең негізгі сезімдер: қуаныш, қайғы, ашу, қорқыныш. Белгілі бір комбинациялардағы негіздерден алынған сезімдер іс жүзінде шексіз.
#Бизнесте эмоционалды интеллект неге маңызды?
Табысқа нақты бизнес мәселесін шешу үшін қажетті эмоцияны дәл танып, қолдануды білетін басқарушылар қол жеткізеді. Басқарушылар үшін эмоционалдық интеллект маңызды, өйткені олар қызметкерлердің сезімін түсінуі керек және осының негізінде олармен өзара әрекеттесуі қажет. Мысалы, қызметкерді сынаған кезде сезімді ренжітпеуге тырысу керек – адамды тұтастай емес, оның жұмысының белгілі бір жақтарын сынаған дұрыс. Қызметкер алдымен шешімді өзі ұсынуға тырыссын, содан кейін сіз өз ұсынысыңызды айтасыз. Сондай-ақ жұмыстың бәрі немесе бір бөлігі нашар деп айтудың қажеті жоқ. Дұрысы «Біз бір жұмысты аяқтауымыз керек, оны қалай жасау керектігін бірге ойластырайық».
Егер қызметкер туралы айтатын болсақ, оған дамыған эмоционалды интеллект басқа қызметкерлермен ортақ тіл тауып, командада тиімді жұмыс істеуге көмектеседі. Мұндай адамдар оңай байланыс орнатады.
#Эмоциялық интеллектті қалай үйренуге болады?
Психолог әрбір адамның басты міндеттерінің бірі - эмоционалдық сауаттылықты үйрену, өз сезімдері мен эмоцияларын дұрыс немесе қазіргі қолданыста айтатындай, экологиялық таза көрініс екеніне сенімді болу керек. Ольга Мустафина эмоционалды интеллект- бұл «өмірдегі бақыт, сәттілік, денсаулық, махаббат және бизнес саласындағы үйлесімділік» деп санайды. Өйткені, EQ-нің жоғары деңгейі адамға жеке және кәсіби тұрғыдан өнімді дамуға, стрессті басқаруға және басқалармен тиімді байланыс орнатуға мүмкіндік береді.
«Ынта пайда болған кезде адам эмоционалды және физикалық стресстің жоғарылауын сезінеді, бұл бүкіл ағзаның күйзелісіне әкеледі. Мысалы: үлкен көлемдегі бизнес-мәміле, лотерея ұтып алу, бастықтың сөгісі немесе жаңалықтарды қарау», - деп түсіндіреді ол.
Мамандардың пікірінше, эмоционалды интеллект-бұл кез-келген темпераменті мен мінезі бар кез-келген адамда дами алатын қабілет. Ол үшін:
• Эмоционалдық реакцияларыңызға назар аударыңыз, эмоционалдық деңгейде белгілі бір құбылыстарға қалай қарайтыныңызды түсінуге тырысыңыз.
• Дене тіліңізді тыңдаңыз және физикалық сезімдеріңізді баспаңыз.
• Сіздің эмоцияларыңыз бен мінез-құлқыңыздың қалай байланысты екенін байқаңыз. Мысалы, ашу дауысымызды көтереді, ұят ойымызды дұрыс жеткізбеуге әкеліп соқтырады.
• Эмоциялық есте сақтау және эмпатия дағдыларын дамыту. Ол сізді басқа адамдардың сезімдерін түсінуге және олармен эмоцияларыңызды бөлісуге үйретеді.
• Адамдарды тыңдай білуді үйреніңіз, өйткені сөйлеу кезінде тек сөз ғана емес, сонымен қатар үн, мәнер, дене қимылы маңызды.
Экологиялық таза өмір сүрген кезде және кез келген сезімді тани отырып, адам жағымсыз әсерлерді бастан өткермей, өзі үшін қауіпсіз және жайлы эмоционалды орта жасайды.
«Егер, адам жағымсыз эмоционалдық ортаға қосылған болса, сіз өзіңізді, сезімдеріңізді тыңдап, 10-ға дейін санап, содан кейін шешім қабылдауыңыз керек», - деді Ольга Мустафина.
Бұл баяндама Америка халқының көмегі арқасында Америка Құрама Штаттарының Халықаралық даму агенттігінің (USAID) қаржысымен Internews ұйымы іске асыратын "Орталық Азияның MediaCAMP бағдарламасы" аясында дайындалды. MyBusiness.kz ақпараттың мазмұнына тікелей жауапты және ол ақпарат USAID-тың немесе Америка Құрама Штаттары үкіметінің немесе Internews пікіріне сай келмеуі мүмкін. USAID әлемдік жетекші халықаралық даму агенттігі және тұрақты дамуға қол жеткізу катализаторы болып табылады. USAID АҚШ ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету және экономикалық өркендеуді арттыру бойынша жұмыс атқарады, америкалықтардың жомартығын көрсетеді әрі тұрақты дамуға үлес қосады.
Жалған атты синдромымен қалай күресуге және өз қабілетін табуға болатындығы туралы кәсіпкерлердің шынайы оқиғалары
Дөрекі клиенттермен қарым-қатынас бойынша кәсіпкерлерге арналған амалдар
Команданың өте тиімді жұмыс істеуі үшін кәсіпкерлерге пайдалы кеңестер
Қазақстандағы жұмыс берушілер кадр тапшылығын сезінуде