Кәсіпкердің пайдалы әдеттері: олар қажет пе?

Қаржыны басқару

Елена Игинаның айтуынша, бұл тек кәсіпкерге ғана емес, қарапайым адамға да қажет жақсы әдет.

«Егер біз қаржыны басқару әдеті туралы айтатын болсақ, бұл мектепте де, отбасында да үйретуді қажет ететін абсолютті дағды деп ойлаймын. Ал егер адам қаржымен тиімді өзара әрекеттесе алмаса яғни тәуекелдерді қалай дұрыс қабылдау керектігін, тіпті ақшаны үнемдеу және ұлғайту туралы қарапайым жағдайды білмесе, онда есейген кезде ол бұл мәселеде үлкен қиындықтарға тап болады. Оларды белгілі бір мамандармен, тіпті психологиялық көмек тұрғысынан да шешу қажет болады. Өйткені ол адам ойлауына әлдеқашан салынған және бұл нәрселерді жүйелі түрде қайта құру қажет.

Егер адам басқа біреуді көшіргендей белгілі бір әрекеттерді қайталаса, бұл ол сияқты болатыны шындық емес, өйткені сізде бұған бейімділік жоқ. Ал ақшаға келетін болсақ, бұл үйренуді қажет ететін дағды. Бұған дейін ақшамен жақсы қарым-қатынасыңыз болмаған болса, бұл жүйенің қалай жұмыс істейтінін түсіну үшін кем дегенде жеке қаржы және отбасылық бюджетті құру негіздерін үйренуіңіз керек», - деді Мадина Біләлова.

Тиімді болу

Елена Игина бұл жақсы шеберлік екеніне сенімді, бірақ дамудың қиындығы бар: сіз тез жалығып кете аласыз. Сондықтан өнімділік бірдей демалу арқылы келуі керек.

«Доктор Стивен Ковидің «Өте тиімді адамдардың 7 әдеті» атты таңғажайып кітабы бар. Ол белсенділік дағдысы адамның өз таңдауына саналы және өте жетілген болуына көмектесетінін көрсетеді. Біз жаһандық үдерістерге әсер ете алмаймыз деген пікірлерді де жиі естимін. Бірақ біз қазіргі уақытта өз жағдайымызды таңдай аламыз. Бұл сұрақ доктор Виктор Франкл «Өмірге иә деп айт» кітабында жақсы түсіндіріліп, нақтыланған. Тиімді адам болу - осы жерде және қазір деп таңдау жасау. Тағы бір сұрақ - ол қазір кейбір эмоционалдық компоненттердің араласуынсыз бұл таңдауды барабар жасай алады ма? Эмоцияларға қатысты барлық нәрсе эмоционалды интеллект тақырыбы болып табылады. Адам бұл туралы неғұрлым көп білсе, соғұрлым ол өзін түсінеді және соғұрлым ол басқа адамдармен қарым-қатынас тұрғысынан көріп, бағалай алады», - деді Біләлова.

Өзіңізді объективті бағалаңыз

Игинаның айтуынша, егер адам мұны қоршаған ортаға зиянсыз жолмен жасай білсе, бұл өте жақсы әдет. Сіз өзіңіздің қателіктеріңіз бен жетістіктеріңізді білуіңіз керек. Бұл дамытуға тұрарлық дағды.

 «Бұл жеке мәселе және жақын жерде тек өзіңізге ғана емес, сонымен қатар айналада болып жатқан процестерге де объективті қарауға көмектесетін адам бар ма деген сұрақ. Сондықтан соңғы кездері тәлімгерлік институты, оның ішінде кәсіпкерлердің де алға жылжуына септігін тигізуде. Артымызда белгілі бір өмірлік тәжірибе, жеке қасиеттер болған кезде, біз әлемді қабылдайтын парадигмалармен шектеле аламыз. Стивен Кови өз парадигмасын, әлемге деген көзқарасын қайта қарау өте жақсы нәтижелер әкелетінін айтты. Егер ата-анада мұндай қасиет болса - балаға өте объективті және сынсыз қарау, қолдау көрсету және көмектесу, сонда адам өскенде айналасында болып жатқан нәрселерді адекватты түрде қабылдайды. Біз өзімізді объективті түрде бағалауды тоқтататын сәт - адам қазіргі қолынан келетіннен жақсырақ нәрсені жасағысы келетін перфекционизмнің шабуылы. Бұл айналада не болып жатқанын объективті түрде көру мүмкін емес. Сондықтан кейде сізге кері байланыс жасауда белгілі бір құзыреті бар адам қажет. Нәтиже алу тұрғысынан бұл процесс өте жылдам», - деп коуч өз ойын білдірді.

Адамдарды таңдау әдеті

Адамдарды таңдау - үлкен шеберлік, дейді психолог. Әсіресе, қандай да бір себептермен жеке адамға қиянат жасайтын адамдардан аулақ бола білу.

«Бұл қарым-қатынас жасау, оларды қолдау, командалар құру, дамуға көмектесу қабілеті туралы. Біз қарым-қатынасқа деген табиғи бейімдігімізді жоққа шығара алмаймыз. Интроверттер, экстраверттер және амбиверттер қарым-қатынасты басқаша құрады, адамдар мүлдем басқа сападағы коммуникацияларды құрады. Қарым-қатынас дағдылары - сол интроверт көптеген адамдармен қарым-қатынасты қалпына келтіруге көмектесетін құрал. Тек адам табиғатынан мақсатты болған жағдайда және оған бұл адамдардың барлығы не үшін қажет екенін түсінген жағдайда ғана », - деп есептейді Біләлова.

Сату

«Мен демонстративтіліктің екпіні жақсы адамдар ғана сата алатынына сенімдімін. Бұл өзін-өзі таныстыру, өзін көрсету, өз көзқарасын қорғау қажеттілігі. Негізінде белгілі бір үстемдік, ішкі күш пен дұрыстыққа және, әрине, мақсатқа деген сенімділік болуы керек: мен мұны не үшін істеп жатырмын, мен оны не үшін сатамын және ол маған не береді. Мен менеджерлер мен бизнес иелеріне дәл осындай адамдарды табуға кеңес берер едім. Бірақ тым алысқа барудың да қажеті жоқ, өйткені бір сәтте мұндай сатушы мақсатын ұмытып, тек жұлдыз болғысы келеді. Байқауымызша, қазір блогерлер, әлеуметтік желіде жай ғана белсенді және жарқын адамдар көп, бірақ олардың мұның бәрін не үшін істеп жатқаны түсініксіз. Бірақ бәрі өте жақсы және тез монетизацияланады. Кейбіреулер үшін сәттілік жоғары өміршеңдікке негізделген, мұндай «мотор сияқты адамдар» бір орында отыра алмайды, олар үнемі тырысады, қателеседі, содан кейін қайта істеріне оралады. Сондай-ақ өздерінің демонстративтілігімен, табиғи кірістірілген харизмасымен сатылымдарды, жүйені, идеяны, өнімді, қызметті немесе өзін ұсыну мүмкіндігінен экономикалық әсер алатын адамдар бар », - дейді коуч.

Бәрінен хабардар болу

Психолог Игина: егер адам бәрін білемін деп шешсе және кенеттен дамуды, жаңа білім алуды тоқтатса, бұл оның жойылу нүктесінде екенін білдіреді.

«Бұл жаңа нәрсені алуға деген ұмтылыс пен қажеттілік. Өмірлік белсенділік деңгейі сияқты табиғи шкала бар. Адам үшін ол неғұрлым жоғары болса, соғұрлым ол жаңалықты, ақпаратты, эмоцияларды алғысы келіп, адамдармен танысқысы келеді. Әр нәрседен хабардар болу да өмірді сүю, үнемі жаңалық іздеу. Бұл шкала стресс жағдайында өзгерістерге өте сезімтал. Егер адам ұзақ уақыт бойы психо-эмоционалды күйзелісті бастан өткерсе, онда шкала төмендеуі мүмкін - өмірге деген қызығушылық жоғалады, сіз қайда барарыңызды білмейсіз. Бұл қызығушылықты қайтару үшін жаңа мағына, мақсат табу керек», - деді коуч.

Қиындықтармен сәтті күресу

Қиындықтарды сәтті жеңе білу мінезді қалыптастырып қана қоймайды, сонымен қатар тұлға болып қалыптасуға көмектеседі.

«Мұнда адамға мақсаттылық пен үстемдік көмектеседі. Табиғатта, қандай да бір қиындықтарды жеңуге деген ынтасы мен дайындығы бар адамдар кездеседі. Бұл табиғи талант. Адам қиындықтарды өзі үшін сәтті жасап, содан кейін оларды өзі шешетін жағдайлар болады. Мен мұндай адамдарға амбициялық жоспарлар құруға кеңес беремін, батыл түрде 2 немесе 3-ке көбейтіңіз. Сонда қиындықтарды жеңе білу жақсы жүзеге асады. Кейбіреулер үшін амбиция өте пайдалы әрі қажет нәрсе», - дейді Біләлова.

Әлемді сәл жақсырақ ету

Тамаша шеберлік, өйткені шағын қадамдар теориясы тұлғаның дамуына қатысты өте таза шешім.

Табиғи жоғары сезімталдығы бар адамдар әлемді жақсырақ орынға айналдыра алады. Олар әлеуметтік бағытталған бизнесті, адамдарға арналған бизнесті жасайды. Эмпатияны эмоционалды интеллект тақырыбына ену арқылы дамытуға болады. Бірақ, өкінішке орай, адам табиғат бергеннен артық жасай алмайды. Генетикалық тұрғыда сезімтал адамдар күтімге, қолайлы жағдай жасауға, тұтынушыларға назар аударуға қатты көңіл бөледі. Мұндай кәсіпкерлер үшін жалғыз қиындық - тым жұмсақ болмау. Адамдар кейде бұл сезімталдықты әлсіздік белгісі ретінде қабылдайды. Мұндай кәсіпкерге жоспардың, құрылымның орындалуын қадағалайтын қатал серіктес керек. Көбінесе мұндай тандемдер жақсы жұмыс істейді және жоғары сапалы экономикалық нәтиже береді».

Өзіңізді жеңу

Елена Игина бұл психологиялық жарақаттары бар адам үшін қауіпті болуы мүмкін дейді. Егер кәсіпкер "мақсатқа жетуші" болса, ол өзін адам ретінде байқамай бұзуып алуы мүмкін.

"Басым адамдар өздерін және қиындықтарды сәтті жеңе алады. Бұл өмірде күрескерлер, балуандар, олар әділеттілікке бағытталған. Мысалы, "Мен – Алматылықпын"еріктілер қозғалысы. Бұл адамдарды көргенде, олардың ішкі өзегі өте күшті екенін көремін. Сонымен қатар, бұл адамдар жоғары сезімталдық шкаласына ие. Олар әділеттілікке, адалдыққа, көмекке және тіпті қамқорлыққа көп көңіл бөледі. Өзін жеңу - бұл үстемдік, өмірлік белсенділік пен мақсаттылықтың үйлесімі", - деді Біләлова.

Сөз соңында Мадина Біләлова: Акцентуацияның әрбір әдеті адамға пайда әкелсе, оны табиғи талант немесе күш деп атауға болады. Егер әдет пайда немесе рахат әкелмесе, оны минус немесе ескеру керек ерекшелік функциясы деп атауға болады.

 «Кәсіпкерлікпен айналысып, үлкен нәтижеге қол жеткізгісі келетін адамдарға өзін шындап тануға, мінез-құлық ерекшеліктері мен тұлға құрылымын түсінуге кеңес беремін. Сонда кез келген қиын сәтте олар бұл мүмкіндікті қалай шешуге болатынын түсінеді. Егер адам тек тез табыс табуға бағытталған болса, онда нәтиже болмайды, үлкен көңілсіздік, ауыр психологиялық жарақат болады. Егер адам өзінің болмысының, мінезінің ерекшеліктерін жақсы түсінсе, жаңа білім мен дағдылар арқылы өзін-өзі қолдаса, онда адам міндетті түрде толық табысқа және өмірдегі үлкен мүмкіндіктерге ие болады», - деп түйіндеді ол.